Naukowcy: Zdrowy składnik tych pokarmów może zwiększać ryzyko nowotworów
Profesor Yinon Ben-Neriah z Centrum Immunologii i Badań nad Rakiem Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie (HU) i jego zespół kierowany przez dra Elirana Kadosha odkryli, że mutacje nowotworowe niekoniecznie są problemem same w sobie. W pewnych mikrośrodowiskach, takich jak jelita, mutacje te mogą w istocie pomóc organizmowi w walce z rakiem, a nie go rozprzestrzenić. Jeśli jednak mikrobiom jelitowy wytwarza duże ilości metabolitów, takich jak te występujące w niektórych bakteriach i pokarmach bogatych w przeciwutleniacze, takich jak czarna herbata i gorące kakao, wówczas działa jako szczególnie przyjazne środowisko dla zmutowanych genów i przyspiesza wzrost raka jelita grubego.
Rola mikrobiomu jelitowego
Ben-Neriah i jego zespół wzięli pod uwagę mikrobiomy jelitowe, przyglądając się bliżej nowotworom przewodu pokarmowego i być może znaleźli powód, dla którego tylko 2% nowotworów ma korzenie w jelicie cienkim, podczas gdy aż 98% zachorowań ma miejsce w jelicie cienkim i okrężnicy. Jedną z głównych różnic między tymi dwoma narządami jest poziom bakterii jelitowych: jelito cienkie zawiera ich niewiele, podczas gdy w okrężnicy jest ich mnóstwo. – Naukowcy zaczynają zwracać coraz większą uwagę na rolę, jaką mikrobiomy jelitowe odgrywają w naszym zdrowiu: zarówno ich pozytywne skutki, jak i, w tym przypadku, czasami zgubna rola w przebiegu chorób – wyjaśnia Ben-Neriah.
TP53 to gen występujący w każdej komórce. Wytwarza białko zwane p53, które działa jak bariera komórkowa, tłumiąc mutacje genetyczne w komórce. Jednak gdy p53 ulegnie uszkodzeniu, nie chroni już komórki; wręcz przeciwnie: przyspiesza rozwój raka, pomagając nowotworom w rozprzestrzenianiu się i wzroście.
Bakterie całkowicie zmieniły kurs
Aby sprawdzić swoją teorię, że mikroflora jelitowa pełni tu istotną rolę, naukowcy wprowadzili do jelita zmutowane białka p53 („wywołujące raka”). O dziwo, jelito cienkie zareagowało tak, że przekształciło zmutowany czynnik rozwoju raka p53 z powrotem do normalnego p53, zamieniając się w „super-supresory”, które były lepsze w hamowaniu wzrostu raka niż zdrowe białka p53. Jednak kiedy zmutowane p53 zostało wprowadzone do okrężnicy, nie dokonali zmiany, ale pozostało wierne swojej naturze napędzającej raka i pogłębiały rozprzestrzenianie się raka. – Zaskoczyło nas to, co zobaczyliśmy – wspomina Ben-Neriah. – Bakterie jelitowe w jelicie cienkim całkowicie zmieniły kurs i zaatakowały komórki rakowe, podczas gdy w okrężnicy sprzyjały rozwojowi raka.
Aby dalej eksplorować teorię, że flora jelitowa była głównym czynnikiem powodującym, że zmutowany p53 działał jako bloker nowotworów w jelicie cienkim, ale jako przyspieszacze nowotworów w okrężnicy, naukowcy podali antybiotyki, aby zabić florę jelitową okrężnicy. Kiedy to zrobili, zmutowany p53 nie był w stanie pokonać raka.
Co w mikroflorze powoduje, że rak okrężnicy rozprzestrzenia się tak szybko? Dokładna analiza zidentyfikowała winowajcę: florę jelitową, która wytwarza metabolity zwane „przeciwutleniaczami”, które występują w dużych stężeniach w żywności, takiej jak czarna herbata, ciemna czekolada, orzechy i jagody. Co znamienne, kiedy naukowcy karmili myszy dietą bogatą w przeciwutleniacze, ich flora jelitowa przyspieszyła tryb rakotwórczy p53. To odkrycie ma szczególne znaczenie dla pacjentów z rakiem jelita grubego w wywiadzie rodzinnym.